توضیحات

گیاه چویر در روغن حیوانی

یکی از گیاهان بسیار معجزه آسا و جالب گیاه چویر است که برای خوش عطر تر کردن روغن حیوانی و هیزه از آن استفاده فراوان میشود. اما خواستگاه این گیاه چیست و کاربرد های تجربی و علمی گیاه چویر چه هستند. در این مطلب به تفصیل در باره گیاه چنور(نام دیگر چویر) میپردازیم.

نام ها دیگر چویر

چویر نام تقریبا عام تر این گیاه کوهستانی است. البته در قسمت های مرکزی و شرقی ایران به این گیاه چنور نیز گفته میشود. اما در خود مناطق غربی ایران نیز دو نام دارد. چویر و چویل. در مناطق ایلام بیشتر چویل(با لهجه غلیظ کردی) خوانده میشود و در مناطق کرمانشاه و سنندج چویر خوانده میشود. در این مقاله با نام چویر این گیاه را بررسی میکنیم. نام علمی این گیاه Ferulagoangulata میباشد.

چویر در چه مناطقی وجود دارد ؟

خواستگاه اصلی چویر مناطق غربی ایران بویژه کرمانشاه میباشد. پراکندگی گیاه در سایر  ارتفاعات دیگر مناطق ایران از جمله کردستان ، همدان ، اراک ، لرستان قزوین و چهار محال بختیاری نیز دیده شده است. چویر گیاهی کاملا خودرو میباشد و بیشتر در ارتفاعات رویش پیدا میکند. در کرمانشاه در ارتفاعات کوه های زاگرس بوِیژه کوه دالاهو بوته های چویر را ، در فصل بهار میتوان مشاهده کرد. عطر چویر تا شعاع بیشتر از 20 متری بوته این گیاه پخش میشود و محیط را بسیار خوشبو میکند.

چویر در چه فصولی رشد میکند؟

چویر گیاه فصل بهار میباشد و معمولا تا اواسط اردیبهشت میتوان آن را در ارتفاعات به صورت تازه پیدا کرد. این گیاه از برف های تازه آب شده کوهستان جان میگیرد و عطر و طراوتی بی نظیر

خواص و کاربرد گیاه چویر

با توجه به عطر و بوی بی نظیری که چویر دارد بومیان و عشایر کرمانشاه از سالیان دور برای خوش عطر کردن محیط زندگی و یا غذاها استفاده میشده. این گیاه سحر آمیز به قدری در میان مردمان کرد و لر و بختیاری جایگاه ویژه ای دارد که حتی به عنوان اسم دختر نیز از نام آن بهره میبرند. چویر برای خوشعطر کردن هیزه (پوست دباغی شده بز یا گوسفند که برای نگهداری روغن حیوانی استفاده میشود) بسیار کاربرد دارد. زنان عشایر بعد از فراوری اولیه هیزه چند خوشه از چویر را به داخل آن میریزند تا عطر و بوی خوبی به خود بگیرد. همچنین خود گیاه نیز به صورت سالم و تازه در روغن حیوانی قرار میگیرد تا عطر و بوی روغن حیوانی را دو چندان کند.

شاید بتوان گفت یکی از علل تمایز روغن حیوانی کرمانشاهی با سایر روغن های حیوانی همین گیاه منحصر بفرد و خوش عطر است.

تحقیقات آزمایشگاهی اخیر نشان داده گیاه چویر علاوه بر روح نوازی با عطر خود دارای ویژگی دیگری نیز هست. این ویژگی منحصر بفرد خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی چویر  است.

در حقیقت با قرار دادن این گیاه در مواد غذایی مثل روغن حیوانی یک عمل ضد باکتریایی برای مواد غذایی نیز انجام شده است.

نحوه تهیه چویر

چویر در فصل بهار میروید و عمری یک ماهه در طبیعت دارد. در فاصله بین اواسط ماه فروردین تا اواسط اردیبهشت میتوان این گیاه را در ارتفاعات زاگرس پیدا کرد. در همین زمان خوشه های دسته بندی شده چویر در بازار های سنتی شهر ها توسط دست فروشان بفروش میرسد.